Inleiding bij de teksten

Dinsdag 21 februari 2012

Jan Nieuwenhuis o.p. is levenslang gefascineerd door de geschriften van Johannes, zoals blijkt uit zijn veelgeprezen Magnum Opus 'Johannes de Ziener', een boek dat helaas voortdurend de neiging heeft uitverkocht te raken...

Over precies veertig dagen gaan gelovige mensen, overal ter wereld, het heengaan van Jezus van Nazareth gedenken. Ergens tegen het einde van de eerste eeuw moet er in of rond de stad Efese in West-Turkije een groep mensen zijn geweest, die ter gedachtenis van dat heengaan een uitvoerig geschrift heeft samengesteld, bestaande uit de laatste woorden van die Jezus, uitgesproken op de avond vóór zijn dood tijdens of aan het slot van het zogenaamde laatste avondmaal. Dat geschrift kreeg in de loop der tijden de naam ‘de afscheidsrede van Jezus’ toegewezen. In feite gaat het niet om een redevoering, maar om een uitgebreid gesprek van Jezus met zijn tafelgenoten.

Eén van die tafelgenoten en zo goed als zeker het middelpunt en de vader van de genoemde groep gelovigen was een zekere Johannes. Van oorsprong een vissersjongen uit Kafarnaüm die al jong Jezus achterna was gegaan, zijn gehele leven, dood en opstanding had meegemaakt en van nabij gadegeslagen, en die vele jaren later tezamen met de zijnen zijn ervaringen en herinneringen ophaalt en op schrift stelt.

Die herinneringen aan de laatste avond van Jezus omsluiten vier lange hoofdstukken van zijn evangelie. Wij zullen tijdens de Veertigdagentijd die hoofdstukken op de voet gaan volgen en regel voor regel overwegen. Dit alles onder de titel ‘Het testament van Jezus’. Wat Johannes met zijn mensen hier bijeenbrengt en voor de volgende eeuwen memoriseert is het laatste en het meest fundamentele wat Jezus te zeggen had en gezegd heeft. Wij willen als het ware iedere dag van die Veertigdagentijd een bladzijde van die kalender afscheuren en een paar regels uit al datgene wat Jezus volgens dat verhaal op die avond te zeggen had opdelven en overpeinzen. Een testament betreft altoos een erfenis.

Wat de komende weken vóór Pasen gaat volgen, is het erfgoed van die wonderlijke man en ooggetuige uit de eerste eeuw en van degenen die hem in die jaren hebben mogen meemaken en aanhoren. Het is ook, met name in hun ogen, de erfenis van die man uit Nazareth die als geen ander de mensengeschiedenis is binnengegaan en heeft beïnvloed. Misschien ook wel onze eigen geschiedenis.

Zie ook dit bericht over ‘Johannes de Ziener‘.