‘En als hij komt,
zal hij de wereld bewijzen
over de schuld
en over de gerechtigheid
en over het oordeel.
Over de schuld,
omdat zij niet in mij geloofd hebben;
over de gerechtigheid
omdat ik heenga naar de Vader
en jullie mij niet meer zult zien;
over het oordeel,
omdat de vorst van deze wereld geoordeeld is’.
Johannes 16, 8-11
In de eerste brief van Johannes wordt de titel ‘parakletos’ aan Jezus Messias toegekend, de gerechte. Die titel behelst geen eigennaam, maar een functie. De – zoals Johannes dat noemt ‘verhoogde’ Jezus, de door de dood heen gegane en opgerichte, heeft sindsdien en daardoor een werkzaamheid, een ambacht zou men kunnen zeggen, een beroep.
Vanaf dat moment is hij altijd bij zijn leerlingen en bij hún leerlingen, de gemeenteleden: hij onderricht die leerlingen (en gemeenteleden) en brengt hun in herinnering wat hij tijdens zijn zichtbare bestaan gezegd en gedaan heeft; hij brengt de leerlingen enz. tot de volle waarheid; hij zal hen leren de wereld – dat is ten overstaan van ‘de anderen’- van Jezus te getuigen; en hij zal de anderen overtuigen van zonde en van gerechtigheid en van oordeel.
Dat laatste wil zeggen, dat de parakletos de leerlingen ervan doordringt dat de wereld – de anderen – vol schuld is, vol ongeloof, omdat die anderen weigeren in Jezus te geloven. Hij zal ook de gerechtigheid hooghouden door voortdurend te laten zien dat Jezus, hoewel veroordeeld als schuldige, in feite onschuldig en gerecht is. Bovendien zal hij de leerlingen, dus de geschiedenis, een oordeel laten vellen; hij zal laten zien dat ‘de wereld’- de anderen – door Jezus te veroordelen, zichzelf veroordeeld heeft.
‘Parakletos’is een term uit de rechtspraak. Hij is de helper, de advocaat, de pleitbezorger, de voorvechter en taalvoerder, de verdediger. Johannes ziet Gods geschiedenis met de mensen als één groot rechtsproces. Wie neemt het op voor Jezus? is de doorlopende vraag. Wie neemt het op voor de gerechtigheid? Aan wiens kant sta je? Jezus beslecht de geschiedenis. Ja? Of nee? Goed of kwaad? De hele geschiedenis is een keuze. En die heeft ieder mens te maken.